Godspeed You! Black Emperor @ Gazi Music Hall, Αθήνα 29/04/2018

Το 4ο live των Godspeed You! Black Emperor στην χώρα μας, 20 σχεδόν χρόνια μετά το ντεμπούτο τους, αποτέλεσε και πάλι ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Ένα live που ξεπέρασε κάθε αρχική προσδοκία και αναγκάστηκε να αλλάξει χώρο για καλυφθούν οι ανάγκες του κοινού. 2500 (και πλέον) άτομα γέμισαν τον χώρο. Πολλοί εξ’ αυτών νεότεροι, που θα βρίσκονταν για πρώτη φορά μπροστά σε ένα live των Godspeed You! Black Emperor. Προφανώς αρκετοί (πόσοι post-rockers να υπάρχουν άλλωστε;) πήγαν για τη «φάση», ενώ βέβαια όσοι τους είχαν ξαναδεί φρόντισαν έγκαιρα να εξασφαλίσουν ότι δεν θα έχαναν μια εμπειρία σαν και αυτή. Μια εμπειρία ζωής. Κάτι που δεν διέψευσαν τα ορθάνοιχτα μάτια και τα «γεμάτα» πρόσωπα όλων μετά το τέλος του live.

Πρέπει να το παραδεχτούμε. Οι κοινωνίες μας απέτυχαν. Βυθίστηκαν στην θαλπωρή του καναπέ και αποχαυνώθηκαν από τα gadgets και τα social media. Είμαστε δεμένοι σε ένα όχημα που κατευθύνεται με φόρα προς το γκρεμό και η ταχύτητα όλο και μεγαλώνει… Η τέχνη δυστυχώς δεν διασώθηκε από αυτή την νωθρότητα. Οι καλλιτέχνες αμήχανοι, χαμένοι στον δικό τους μικρόκοσμο, ελάχιστες φορές κατάφεραν να αρθρώσουν λόγο απέναντι σε αυτά που συμβαίνουν ή, ακόμα και όταν το έκαναν, οι εξουσιαστές δεν επέτρεψαν στους άλλους να ακούσουν. Η εποχή μας είναι σκληρή. Απάνθρωπη. Το αίμα που έχει κυλήσει, δύσκολα θα αφήσει τη φωτιά που καίει μέσα στις ψυχές των ανθρώπων να καταλαγιάσει, να ξεχαστεί. Όλα γίνονται πιο σκοτεινά. 

Η μουσική των Καναδών πιονέρων του λεγόμενου post-rock, ήταν για μένα πάντα, ένα soundtrack μέσα από το πιο βαθύ σκοτάδι στο λευκό φως. Όσο σκοτεινή και ζοφερή και αν ήταν, πάντα ανέβλυζε ελπίδα από αυτήν. Ελπίδα σαν και αυτή που ακόμα και σήμερα επιλέγουν να ανοίγει τα live τους. Το Hope Drone είναι το κομμάτι που αναλαμβάνει να στήσει το σκηνικό. Και η λέξη «ελπίδα» αναβοσβήνει στο πίσω μέρος της σκηνής.

Ωστόσο, η ελπίδα δείχνει πολύ μακρινή. Οι GY!BE το γνωρίζουν. Στοχεύουν στο θυμικό. Κυριεύουν τα συναισθήματα. Μελοποιούν την αλλοτρίωση της υπερκατανάλωσης, της ανθρώπινης ασυδοσίας και αχαριστίας απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και τον όλεθρο που δημιουργεί η απληστία και το μίσος. Τα εκπληκτικά visuals, στο πανί πίσω τους παίζουν σε λούπα εικόνες αυτής της μαύρης τρύπας που βρίσκεται ο σύγχρονος άνθρωπος, έρμαιο της καπιταλιστικής τρέλας που καταστρέφει τα πάντα στο βωμό του κέρδους. Οι ελεγείες τους (όπως αποτυπώνονται δισκογραφικά) βρίσκονται πότε σε ένα μετά αποκαλυπτικό θρηνητικό αύριο, όπου όλα έχουν ισοπεδωθεί (“F♯A♯∞”), πότε αφήνονται στην ελπίδα που θα ξαναγεννηθεί μετά το τέλος (“Lift Yr. Skinny Fists Like Antennas to Heaven!”), και πότε μέσα στη φωτιά αυτού του κόσμου που καίγεται (“Yanqui U.X.O.”). 

Ο κόσμος εν έτη 2017 βρίσκεται ακριβώς εκεί. Στη φωτιά. Και για αυτό πιστεύω πως το Mladic  που ακολούθησε, είναι το ιδανικό soundtrack του σήμερα. Ακόμα και αν κυκλοφόρησε το 2010 ή και αν γράφτηκε ακόμα πιο πίσω, όταν οι παλιότεροι το γνωρίζαμε ως Albanian. Ο 20λεπτος αυτός παραμορφωμένος χείμαρρος έρχεται μέσα από ένα δυσοίωνο drone με έγχορδα που χτυπούν σαν μέταλλα και προμηνύουν την καταιγίδα… Το μπάσο σφυρίζει καθώς πνίγεται μέσα στο βαρύ distortion και το επικό θέμα της κιθάρας δίνει το έναυσμα στους δύο ντράμερ να μας μεταφέρουν στο πολεμικό σκηνικό, με τις κιθάρες να ακούγονται σαν σειρήνες και τη μπάντα να μοιάζει σαν να παίζει μέσα στη φωτιά. Ο ήχος τους είναι τεράστιος! Στα δυνατά μέρη, αισθάνεσαι το σανίδι να τρίζει, ενώ όταν ρίχνουν τους τόνους, τα όργανα ψιθυρίζουν. Μετά από τόσα live που έχουν κάνει όλα αυτά τα χρόνια, συνεννοούνται πια με κλειστά μάτια και δεν αφήνουν περιθώριο ακόμα και στον πιο «περαστικό» στο venue να τους αγνοήσει. Βέβαια, δεν νομίζω ότι έχει σημασία να σταθώ στο πόσο καλοί μουσικοί είναι, ούτε στο πόσο μαεστρικά «υφαίνουν» το μουσικό χαλί τους.

Περίμενα το Mladic πώς και πώς, και πραγματικά αποτέλεσε για μένα την κορυφαία στιγμή του live, αφήνοντας με, εκεί κάπου προς το τέλος που πέφτει, εκστασιασμένο, καθορίζοντας για τα καλά τη συνέχεια του live.  Έγραφα στο αφιέρωμα που ετοίμασα με αφορμή την επίσκεψή τους, πως η φωτιά που έχει ανάψει στην Ανατολή δεν θα μπορούσε να αφήσει ασυγκίνητους τους GY!BE: Ένας πόλεμος στην Ανατολή, ένας «πόλεμος» στη Δύση. Ο πρώτος με βόμβες για τα συμφέροντα των πολυεθνικών, κι ο άλλος για τον απόλυτο έλεγχο στις ζωές μας. Οι GY!BE είναι θυμωμένοι. Όσων ακόμα οι καρδιές χτυπάνε δεν μπορούν παρά να είναι θυμωμένοι. Αυτό αποτυπώνεται στον ήχο τους. Δύναμη. Θυμός. Αυτό ακριβώς το συναίσθημα μου βγάζει το Mladic επί σκηνής…

Με το βλέμμα στραμμένο λοιπόν στην Ανατολή, είναι λογικό να επηρεαστούν και μελωδικά. Η κοινή ανατολίτικη ρίζα στη μελωδική γραμμή του Bosses Hang, μέσα από το περσινό τους “Luciferian Towers”, με το Mladic, το καθιστά εξαιρετική επιλογή για τη συνέχεια. Καταπληκτικό κομμάτι, που live βγάζει μια ακόμα πιο επιβλητική αίσθηση. Το Fam / Famine ακολουθεί, και είναι η ώρα να μας βουτήξουν στη μαύρη τρύπα. Αργό και επαναλαμβανόμενο, αλλάζει τα δεδομένα στη σκηνή, καθώς πλέον οι 8 μουσικοί έχουν γίνει 9, με την προσθήκη της Mette Rasmussen στο σαξόφωνο, η οποία είναι με γυρισμένη τη πλάτη στο κοινό και μοιάζει να σχηματίζει μαζί με τα δυο μπάσα και το βιολί μια μικρή ορχήστρα δωματίου που (μόνο φαινομενικά) λειτουργεί ξεχωριστά από το υπόλοιπο σύνολο. Και στο Fam / Femine αλλά και στο Undoing A Luciferian Towers είναι αρκετά εμφανής, η πιο free jazz προσέγγιση που υπήρχε στο περσινό τους πόνημα.

Το Dead Metheny μας πάει πίσω στο 1997 και το ντεμπούτο τους. Επιλογή που με παραξένεψε για να είμαι ειλικρινής, καθώς δεν περίμενα να ακούσω κάτι από το Providence. Η κατατονική κιθάρα συνομιλεί με το βιολί και το μετά-αποκαλυπτικό σκηνικό του “F♯A♯∞” στήνεται μπροστά μας. Μια κιθάρα βγαλμένη από την έρημο δίνει το σύνθημα και τα τύμπανα επελαύνουν. Κλείνουν με το Sad Mafioso, πάλι από το “F♯A♯∞”. Σκέφτομαι πως δεν θέλω να τους δω σαν μια μπάντα που γυρνά στις δοξασμένες της μέρες και πιάνω τον εαυτό μου να με κατσαδιάζει που μπροστά σε αυτό το μεγαλείο ασχολούμαι με ψευτοδιλήμματα. Η μουσική των GY!BE δεν έχει χρόνο. Οι 8 μουσικοί μπροστά μας, φέρουν την μουσική αυτή, η οποία κυλά με ορμή μέσα από τις φλέβες τους στα ξύλα και τα μέταλλα των οργάνων τους, στις χορδές και τα καλώδια και βγαίνει στα ηχεία σαν λύτρωση. Κάθαρση. Σκύβουν στα πετάλια τους και δημιουργούν ένα θορυβώδες drone που ακούγεται σαν σμήνος από μέλισσες. Αφήνουν τους ενισχυτές στους να βουίζουν και φεύγουν.

Παίζουν ήδη δυο ώρες και ο κόσμος τους αποθεώνει. Δεν περιμένω να ξαναβγούν, όμως τελικά  κάνω λάθος. Επιστρέφουν για να ολοκληρώσουν το θρίαμβο τους. Το String Loop Manufactured During Downpour αποτελεί εισαγωγή, για να μας δώσουν το τελικό χτύπημα με το Moya. Ότι και να πει κανείς είναι λίγο. Το live τελειώνει και σκέφτομαι (κάνοντας μια αυθαίρετη σύνδεση με το «μύθο» γύρω από το πρώτο live των Sex Pistols αλλά και την σημερινή κρίση), πως αν εκείνο το πρώτο live τους στο Ρόδον, ώθησε κάποιους από μας να κάνουμε μουσική, τότε σήμερα αντίστοιχα, όσοι τους παρακολούθησαν θα πρέπει από την επόμενη μέρα να πιάσουν μια κιθάρα ή μια μολότοφ (και στις δυο επιλογές έχοντας ωστόσο, ένα βιβλίο στην τσέπη του τζάκετ). Να νιώσουν την οργή και τον θυμό για την ομορφιά που μας έκλεψαν και την θάψανε κάτω από τόνους πλαστικού και τσιμέντου (εδώ) και από βόμβες και συντρίμμια (αλλού)…

ΥΓ : Το live άνοιξε ο KGD, κατά κόσμον Kevin Doria, ο οποίος έβαλε πραγματικά ελάχιστες νότες  να περάσουν μέσα από τα δεκάδες καλώδια και τα synth που είχε μπροστά του, παράγοντας ένα βόμβο πολύ ταιριαστό με αυτό που θα ακολουθούσε. Προσωπικά το βρήκα πολύ καλή επιλογή για να ανοίξει το live. Σίγουρα όμως, είναι πολύ άχαρος ρόλος να ανοίγεις ένα τέτοιο live με 2500 κόσμο να αδημονεί για τους GY!BE, πόσο μάλλον όταν αυτού του είδους η μουσική είναι προτιμότερο να παρουσιάζεται σε μικρούς, κλειστούς χώρους.

Setlist

Hope Drone
Mladic
Bosses Hang
Fam/Famine
Undoing A Luciferian Towers
Dead Metheny
The Sad Mafioso

Moya

Ανταπόκριση: Βασίλης Μπέκας

Φωτογραφίες: Αντιγόνη Σούφλα