Αφιέρωμα: Gang Of Four

Όταν κάποιος ακούει τη λέξη punk, στο νου του έρχονται μοϊκάνες, μαύρες μπότες, σκουλαρίκια και drums με μοτίβο ‘του-πα, του-του-πα, του-πα, του-του-πα’, στο στυλ των Exploited. Αυτό, όμως, είναι ένα πολύ μικρό μέρος της αλήθειας. Και μάλιστα είναι το πιο ασήμαντο μέρος της αλήθειας. Πολύ πιο δραστική ήταν η επίδραση άλλων group, που διαφοροποιήθηκαν – λιγότερο ή περισσότερο – από το συγκεκριμένο μοτίβο και προσέγγισαν αλλιώς την «αντιδραστική» μουσική. Τέτοια group ακούν στο όνομα Ramones, Wire, The Fall, Bad Religion, The Clash, Flipper, Wipers, Black Flag, Dead Kennedys, Fugazi, Dwarves, Killing Joke, New Model Army, Zounds, New Bomb Turks, Sex Pistols, Dead Boys, The Jam και φυσικά, Gang Of Four. Ναι, ξέρω, υπάρχουν αρκετά ακόμα, αλλά ας με συγχωρήσουν οι γνώστες και οπαδοί τους. Η δεκαετία του ’70, όταν ξεκίνησαν τα περισσότερα από αυτά, ήταν μια δεκαετία που προσφερόταν για τέτοιου είδους μουσικά συμβάντα. Είτε το θέλουμε είτε όχι, είτε μας αρέσει είτε όχι, η συγκεκριμένη δεκαετία ήταν έντονα πολιτικοποιημένη, διότι έντονα πολιτικοποιημένος ήταν τότε ο κόσμος. Η μυρωδιά των τελευταίων χρόνων της δεκαετίας του ’70, κράτησε αρκετά γερά κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας, αλλά τα στερνά και ξεθυμασμένα ίχνη της σβήστηκαν οριστικά μετά τα μέσα των 90s. Εκείνο που έχει μείνει σήμερα είναι η μόνιμα ατελής ανάλυση των όσων συνέβησαν τότε. Των όσων συνέβησαν ιστορικά, πολιτικά, κοινωνικά και μουσικά. Έτσι κι αλλιώς, όλα αυτά είναι αλληλένδετα. Γέννημα εκείνων των καιρών ήταν το συγκρότημα των Gang Of Four. Τέσσερις τύποι από το Leeds της Αγγλίας σχημάτισαν ένα μουσικό σχήμα με μη εμπνευσμένο (κατά τη γνώμη μου) όνομα, που έμελλε όμως, να μείνει στην ιστορία της μουσικής και στην καρδιά πολλών. Η ιστορία των Gang Of Four κρατάει μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει σχεδόν 40 χρόνια από την ίδρυσή τους. Η πορεία του συγκροτήματος έχει τρεις φάσεις. Η πρώτη κράτησε από το 1977 μέχρι το 1983, η δεύτερη από το 1987 μέχρι το 1997 και η τρίτη κρατάει από το 2004 μέχρι σήμερα. Η πρώτη ήταν η πιο καινοτόμα, έχοντας ως αποτέλεσμα τα δύο μεγαλειώδη άλμπουμ, ‘Entertainment!’ και ‘Solid Gold’. Πρόκειται για τα δύο πρώτα άλμπουμ του group, που ακούγονται ανά πάσα στιγμή, ακόμα και σήμερα. Η μεσαία ήταν η πιο αδιάφορη, με το συγκρότημα να έχει αποκλίνει αρκετά από το αρχικό, θρυλικό line-up, ενώ η τρίτη σήμανε την επανασύνδεση του αρχικού αυτού line-up, προς μεγάλο ενθουσιασμό του κόσμου. Σήμερα, βέβαια, μόνο ένα μέλος από τα αρχικά έχει απομείνει στο group (ο κιθαρίστας και ψυχή των Gang Of Four, Andy Gill), αλλά αυτό δε σημαίνει ότι οι τωρινοί άγγλοι γερόλυκοι παράγουν, πλέον, αδιάφορη μουσική. Με τέτοιο βαρύ παρελθόν και διαπιστευτήρια που πολλοί θα ζήλευαν, είναι αδιανόητο να σκεφτεί κανείς ότι οι Gang Of Four θα έκαναν ποτέ σοβαρό στραβοπάτημα. Ακόμα και τα «χειρότερα» άλμπουμ της δεκαετίας του ’90, στέκονται επάξια στο ύψος τους.

Η πορεία των Gang Of Four δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα απέραντης διασημότητας. Οι τέσσερις τύποι, όποιοι κι αν ήταν αυτοί (ή αυτές) παρέμεναν πάντα στις παρυφές του underground, χωρίς προκλητικές ζωές, πομπώδεις συναυλίες και βαρύγδουπες δηλώσεις. Ό,τι ήθελαν να πουν, το έλεγαν στα τραγούδια τους, στα, ουκ ολίγες φορές, ενοχλητικά για το καθεστώς τραγούδια τους. Οι Gang Of Four είχαν πάντα έναν τρόπο να στηλιτεύουν εύστοχα την εξουσία, το μιλιταρισμό, την κοινωνία του θεάματος και της αφθονίας και, τελικά, τον ίδιο τον καπιταλισμό. Συνθέσεις όπως τα ‘He’d Send In The Army’, ‘At Home He’s A Tourist’, ‘Cheeseburger’, ‘I Love A Man In A Uniform’, ‘Damaged Goods’, ‘Anthrax’, ‘Who Am I?’ και ‘To Hell With Poverty’ το αποδεικνύουν. Στίχοι καυστικοί, συνοδευόμενοι από την χαρακτηριστικά κοφτή κιθάρα του Gill και τα ειρωνικά φωνητικά του αξέχαστου Jon King και του σύγχρονου John Sterry, αποτελούν αειθαλή γνωρίσματα του group. Μετά από όλα αυτά, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι Gang Of Four έχουν υπάρξει σοβαρότατη επιρροή για μεταγενέστερα συγκροτήματα, όπως οι Nirvana, οι Red Hot Chili Peppers, αλλά και οι δικές μας Τρύπες. Φαίνεται, εξάλλου… Ταυτόχρονα, ο Andy Gill έχει υπάρξει και παραγωγός άλμπουμ από συγκροτήματα που λατρέψαμε, όπως οι Therapy? και οι The Jesus Lizard. Παράλληλα, δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν εκθειάσει τις εκρηκτικές ζωντανές εμφανίσεις του group, οποιαδήποτε κι αν ήταν η φάση της πολύχρονης πορείας τους.

Επιμέλεια: Φαίδων Κυτρίδης