Swans: Soundtracks για αυτούς που δεν θα «δουν» ποτέ

Η γέννηση των Swans πραγματοποιείται στη μουσική μητρόπολη που λέγεται Νέα Υόρκη στα τέλη των 70s λίγο αφ’ ότου η φούρια του No Wave είχε ξεσπάσει. Το No Wave ήταν ένα βραχύβιο (διήρκησε απ’ το ’76 έως το ’79) αλλά ταυτόχρονα και ένα από τα σημαντικότερα μουσικά/ καλλιτεχνικά κινήματα, παρόλο που συχνά παραγνωρίζεται.

Πρωτοπόρο και αντιδραστικό επικεντρώνεται στην συνειδητή άρνηση των παραδοσιακών rock ‘n’ roll δομών, τρόπων και κλισέ που εκείνη την εποχή είχαν ενσωματώσει ακόμα και τα punk σχήματα όπως οι Ramones ή οι Sex Pistols. Mια ενσωμάτωση στοιχείων που ουσιαστικά ξέφευγε από αυτό που το punk θα «έπρεπε» να εκφράζει. Έτσι τα No Wave σχήματα επικεντρώνονται στην επιθετικότητα, υιοθετούν μια θορυβώδη, ατονική, άναρχη μουσική προσέγγιση και παράλληλα μια αποξενωτική και πολλές φορές έντονα προκλητική στάση απέναντι στο κοινό. Οι Swans γαλουχήθηκαν μέσα στο No Wave και αποτέλεσαν μέρος του στην -αν μπορούμε να πούμε- δεύτερη φάση του λίγο πριν εκπνεύσει η δεκαετία του ’70, μαζί με καλλιτέχνες όπως ο Glenn Branca και οι Sonic Youth.

Από αυτό το background μπορεί κάποιος να εξηγήσει σε μεγάλο βαθμό τον ήχο αλλά και τον τρόπο παρουσίασης της μουσικής των Swans τουλάχιστον στο πρώτο μισό της δεκαετίας που ακολούθησε. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο Michael Gira είναι ο αυτός που από την πρώτη στιγμή οδηγεί το μουσικό όχημα αυτό. Ελάχιστα μέλη έχουν μια σταθερή μακροχρόνια θητεία στους Swans δίπλα του, ένας εξ αυτών είναι ο κιθαρίστας Norman Westberg, ενώ μέχρι και ο Thurston Moore των Sonic Youth βρέθηκε σε ένα πρώιμο ine up του group.

Swans (EP) (1982)

To ντεμπούτο ep των Swans είναι ομώνυμο του σχήματος και έρχεται το 1982. Το “Swans” διαρκεί μόλις 20 λεπτά και παραδόξως δεν ακούγεται ίδιο με κανένα απ’ τα επόμενα βήματα τους. Ακούγεται σαν να χει ξεπηδήσει μέσα απ’ το βρετανικό post-punk με κιθάρες που θυμίζουν έντονα Joy Division. To EP είναι εξ’ ολοκλήρου γραμμένο απ’ τον Gira με έντονη επανάληψη των θεμάτων (ακόμα και μόνο ένα riff σε ολόκληρο το κομμάτι) με την ζοφερή στιχουργία να κάνει εμφανή τα σημάδια της από νωρίς νωρίς και το σαξόφωνο στο Sensitive Skin να ξεχωρίζει.

Highlight: Sensitive Skin

 

Filth (1983)

Το πρώτο album των Swans ωστόσο έρχεται το 1983 και μας παρουσιάζει πολλά από τα βασικά στοιχεία που θα αποτελέσουν τον κορμό της μουσικής τους τουλάχιστον για την πρώτη περίοδο τους. Στο “Filth” ο Gira «ξερνάει» την αηδία του για τους ανθρώπους. Μπροστά στην απληστία, τον εγωισμό και την υποκρισία, ο Gira «προστάζει» να συνεχίσουν έως ότου αυτό το υπό κατάρρευση συνονθύλευμα της ανθρωπότητας, εξαφανιστεί. Νιχιλιστικό και μισάνθρωπο το album είναι σαν να τρως απ’ το βρώμικο πιάτο του Gira. Ένα μπαράζ από κρουστά και κιθάρες που στριγγλίζουν και σφυράνε παράφωνα συνοδεύοντας την σαδιστική φωνή του. Ο ήχος μπορεί να χαρακτηριστεί noise rock ή ακόμα και industrial και είναι ενδεικτικός της No Wave προσέγγισης. Ακούγοντας ένα album σαν το “Filth” σκέφτεσαι κυρίως τι σου προκαλεί η ακρόαση του παρά το πως ακούγεται. Στην πραγματικότητα αν κάτι θα ήθελε να κάνει o Gira με ένα τέτοιο album σίγουρα θα ήταν αυτό.

Highlight: Stay Here

Cop / Young God (EP) (1984)

 

Τον επόμενο χρόνο οι Swans θα κυκλοφορήσουν δύο κυκλοφορίες, το 2ο full length τους με τίτλο “Cop” και το “Young God EP”. Το “Young God” παρόλο που είναι διάρκειας μόλις 25 λεπτών χαρακτηρίζεται ως μια απ’ τις σημαντικότερες κυκλοφορίες της 1ης περιόδου τους κυρίως γιατί σ’ αυτό βρίσκονται δυο Swans classics. Το εφιαλτικό I Crawled και το Raping A Slave. Ο ήχος συνεχίζει από εκεί που τον άφησαν στο “Filth” αλλά τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα (sic). Και στις δύο κυκλοφορίες το σφυροκόπημα των κρουστών παραμένει. Το tempo γίνεται πιο αργό με αποτέλεσμα τα κομμάτια να μοιάζουν με ηχητικά βασανιστήρια. Εξάλλου κάτι τέτοιο περιγράφουν.

Το “Cop” είναι σχεδιασμένο να «πονέσει» τον ακροατή. Είναι ακόμα πιο έντονο. Βάναυσο. Σκέφτομαι πως μια μη υποψιασμένη ακρόαση σε μεγάλη ένταση θα μπορούσε να οδηγήσει τον ακροατή μέχρι και στο να ξεράσει απ’ το αργόσυρτο ηχητικό μαστίγωμα του Your Property για παράδειγμα. Ο Gira ωρύεται (ωστόσο η φωνή αρχίζει σιγά σιγά να παίρνει κάποιο σχήμα) και ένα απ’ τα αγαπημένα του θέματα, αυτό της σεξουαλικής κυριαρχίας πάνω σε κάποιον δέσμιο «πραγματώνεται» μέσα από  κομμάτια σαν το Cop. “The punishment fits the crime / nothing beats humiliation / humiliation’s a disease / nothing beats humiliation / nothing beats them like a cop with a club / nothing beats them like a cop in jail /  nobody beats your head in like a cop in a jail / nobody hurts you like a cop with a club / nobody rapes you like a cop with a club / nobody beats your body like a cop in jail / nobody burns their body like a cop / nobody burns your skin off like a cop in jail / the heat hurts / humiliation’s a disease.” 

 

Η εμπειρία του Michael Gira στις φυλακές ανηλίκων στο Ισραήλ, στις οποίες βρέθηκε όταν σε ηλικία 16 χρονών πιάστηκε να πουλάει ναρκωτικά εκεί, ο ίδιος έχει περιγράψει σε συνέντευξή του στο περιοδικό Self Titled το 2014  ότι «σχεδόν τον βίασαν μια φορά αλλά ευτυχώς υπήρχαν εκεί  κάποιοι μεγαλύτεροι σε ηλικία οι οποίοι τον φρόντισαν», σαφέστατα και τον επηρέασε στην στιχουργία αλλά και στον τρόπο εκφοράς των βίαιων και απειλητικών  σκηνών που περιγράφει.

Highlight: Cop / Raping A Slave

Greed (1985)

 

Μόλις ένα χρόνο μετά και οι Swans επιστρέφουν με άλλη μια δυσοίωνη σπορά. Στο “Greed” συνεχίζουν να είναι «μη-φιλικοί» στον ακροατή. Ο Michael Gira δεν φαίνεται να έχει αλλάξει γνώμη γύρω απ’ την απληστία και την υποκρισία των ανθρώπων (και γιατί άραγε να το κάνει;) και συνεχίζει να επιτίθεται ηχητικά.

Ο ήχος αυτή την φορά παρουσιάζει αξιοσημείωτες αλλαγές καθώς τα τύμπανα συνεχίζουν να σφυροκοπούν επαναλαμβανόμενα αλλά αποκτούν έναν πιο μεταλλικό ήχο καθώς και η χρησιμοποίηση drum machine και synth (στο Money Is Flesh) φέρνει τους Swans λίγο πιο κοντά στον industrial ήχο. Στο album αυτό οι κιθάρες μπαίνουν λίγο πιο πίσω καθώς προστίθενται πλήκτρα αλλά και πιάνο όπως στο Fool. Στο “Greed” έχουμε και την πρώτη εμφάνιση της Jarboe, η οποία θα μείνει σαν σταθερό μέλος στη μπάντα για 14 χρόνια παίζοντας πλήκτρα και κάνοντας πρώτα ή δεύτερα φωνητικά.

Το 6λεπτό ομώνυμο κομμάτι με την κιθάρα και τα φωνητικά της Jarboe και το Stupid Child είναι απ’ τα κομμάτια που ξεχωρίζουν, ωστόσο το καλύτερο κομμάτι είναι το Money Is Flesh που κλείνει και το album.

Highlight: Money Is Flesh

Holy Money (1986)

 

Το επόμενο τους album ονομάζεται “Holy Money” και βρίσκεται πολύ κοντά στον προκάτοχο του. Μάλιστα και τα 2 album έχουν παρόμοιο εξώφυλλο με το σύμβολο του δολαρίου. Ωστόσο θα έλεγα πως πιο πολύ είναι η διάθεση τους να εξερευνήσουν επιπλέον τους δρόμους που άνοιξαν με το “Greed” παρά να το επαναλάβουν.

Το πιάνο και τα πλήκτρα δίνουν μια πιο σκοτεινή / goth πινελιά (στοιχείο που αργότερα θα πάρει ακόμα περισσότερο χώρο στη μουσική τους) ενώ εισάγουν στη θεματολογία τους θρησκευτικά θέματα, όπως στο εναρκτήριο A Hanging με τα τύμπανα να «σκάνε» σαν καμπάνες και την Jarboe να «ψέλνει» πίσω απ΄τον Gira.

Η Jarboe στο “Holy Money” κάνει και την πρώτη lead παρουσία της με το “You Need Me” συνοδευόμενη από ένα πιάνο όπου καταφέρνει να ακούγεται δυσοίωνη και απεγνωσμένη. Το Fool #2 έρχεται να συνδέσει ακόμα περισσότερο τα 2 album καθώς αποτελεί τη νέα (και καλύτερη μάλλον) εκδοχή του Fool που υπήρχε στο  “Greed”. Το ίδιο συμβαίνει και με το Money Is Flesh #2. Το Coward που κλείνει το album ίσως να είναι το καλύτερο κομμάτι της πρώτης περιόδου τους. Κομμάτι μάλιστα από τα λίγα που έχουν παίξει live από παλιότερο υλικό στην μετά το 2010 επανένωση τους. “I’m a coward / Put your knife in me / I don’t know you / I can’t use you / Put your knife in me / I love you / I’m worthless”

Highlight: Coward

Public Castration Is A Good Idea (1986)

 

Την ίδια χρονιά έχουμε και την κυκλοφορία του πρώτου live album τους με τον «ουμανιστικό» τίτλο “Public Castration Is A Good Idea” και έρχεται ουσιαστικά να κλείσει τον κύκλο της πρώτης περιόδου αλλά και να δώσει μια εικόνα του τι είναι ένα Swans live. Αν ο ήχος των studio album τους ήταν τραχύς και βαρύς αυτός του live είναι τρομακτικά βάναυσος.

Επηρεασμένος από τον τρόπο αντιμετώπισης του κοινού από τους  No Wave καλλιτέχνες, ο Gira επιδιώκει κάθε live των Swans να είναι μια δυσβάσταχτη εμπειρία. Ιστορίες που θέλουν τους θεατές να ξερνούν ή να λιποθυμούν κατά την διάρκεια μην αντέχοντας την ένταση μοιάζουν δικαιολογημένες. Μάλιστα κάποια live διακόπηκαν από την αστυνομία λόγω έντασης. Ο Gira έφτανε σε κάποιες περιπτώσεις να κλείνει τον εξαερισμό στον χώρο ώστε να δημιουργείται μια αποπνικτική και ιδρωμένη ατμόσφαιρα. Πατούσε τα δάχτυλα αυτών που τα ακουμπούσαν στη σκηνή, τράβαγε τα μαλλιά τους ή προσέβαλλε όσους έκαναν headbanging.

Οι βίαιες ιστορίες ανθρώπινης διαφθοράς και απληστίας που περιγράφει ο Gira στους αφοριστικούς του στίχους είναι γεμάτοι με θέματα, σεξουαλικής κυριαρχίας, υποταγής, κακοποίησης, τιμωρίας, εξευτελισμού και ταπείνωσης κυρίως σε σαρκικό επίπεδο. Ντύνονται, όχι με όγκους θορύβου όπως συνηθίζουν τα περισσότερα noise rock σχήματα, αλλά με την μπάντα να επικεντρώνεται να χωρέσει αδιανόητο θόρυβο σε κάθε της χτύπημα, δημιουργώντας έτσι ένα πραγματικά τρομαχτικό σκηνικό «εξαγνισμού» μέσα από τον θόρυβο και την βία…Η μουσική των Swans είναι μια άβυσσος πόνου, μια ανοιχτή πληγή γεμάτη πύον…

Highlight: Coward

 

Children of God (1987)

Ένα μόλις χρόνο μετά οι Swans επιστρέφουν με ένα εκπληκτικό album. Ένα album που μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ωστόσο και ως μεταβατικό καθώς παρόλο που τα σημάδια της πρώτης περιόδου είναι ακόμα παρόντα, όπως στο New Mind, εναρκτήριο κομμάτι που κυκλοφόρησε και ως single, βλέπουμε νέα στοιχεία να παίρνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μουσική τους.

Απ’ το ξεκίνημα κιόλας βλέπουμε τον Gira να έχει αλλάξει τον τρόπο που τραγουδάει. Χρησιμοποιεί την φωνή του με ένα πιο αποστασιοποιημένο ψύχραιμο τρόπο αφήνοντας πίσω το μαρτυρικό μουρμουρητό και τις κραυγές. Ο ρόλος της Jarboe ακόμα πιο αναβαθμισμένος. Σχεδόν μοιράζεται τα φωνητικά με τον Gira. O Norman Westberg συνεχίζει να βρίσκεται στις κιθάρες σταθερά ενώ οι Algis Kyzis και Theodore Parsons σε μπάσο και τύμπανα αντίστοιχα, προερχόμενοι απ’ την εποχή του “Greed” συνεχίζουν στην μπάντα.

Πιο σκοτεινοί και σαφέστατα πιο μελωδικοί προσθέτουν μπόλικα νέα όργανα στα κομμάτια τους, όπως φλάουτο στο υπέροχο In My Garden με τα φωνητικά της Jarboe να ακούγονται αιθέρια μην θυμίζοντας τίποτα απ’ την μέχρι τότε πορεία τους, cello και oboe, ενώ το πιάνο και τα πλήκτρα  βρίσκονται πλέον στα περισσότερα κομμάτια. Επίσης ή έντονη χρήση ακουστικής κιθάρας αλλά και τα πίσω φωνητικά της Jarboe που θυμίζουν ψαλμούς δίνουν έναν neofolk χαρακτήρα στο “Children Of God”.

Αλλαγή έχουμε και στην θεματολογία καθώς το ενδιαφέρον του Gira στρέφεται κυρίως σε θέματα πίστης και θρησκείας. Ο ίδιος σε αρκετές συνεντεύξεις της εποχής δήλωνε πως το album είναι ένα σχόλιο στις πρακτικές της θρησκείας και της καθολικής εκκλησίας.

Το Blοod and Honey ακούγεται ανατριχιαστικά τρομακτικό με την στοιχειωμένη gothic ατμόσφαιρα των πλήκτρων, ενώ τρομακτικό με έναν άλλο μετά-αποκαλυπτικό τρόπο ακούγεται και το  Beautiful Child. Μια ακουστική κιθάρα, ένα organ και η φωνή του Gira που ακούγεται πλέον βαθιά και γεμάτη απαρτίζουν το You ‘re Not Real, Girl, το προσωπικό μου κόλλημα από αυτό το album. Το Blackmail έρχεται απ’ το παρελθόν και συγκεκριμένα απ’ το “A Screw” single τους του ’86. Παρουσιάζεται απογυμνωμένο με την εύθραυστη ερμηνεία της Jarboe και ακολουθείται από το πλέον folk-ιζον τραγούδι του “Children of God”, το Trust Me με το oboe στην εισαγωγή.

Στην πιο σκληρή πλευρά του album, βρίσκουμε κομμάτια όπως τα Like A Drug και Blind Love που κουβαλούν το ρυθμικό κροτάλισμα που σημάδεψε την πρώτη τους περίοδο αλλά είναι σαφές πως η ενορχήστρωση και η νέα ηχητική προσέγγιση τα οδηγεί σε μια διαφορετική κατεύθυνση.

Τα Real Love και Children Of God βρίσκονται στον αντίποδα καθώς βρίσκονται πιο κοντά στον ήχο που θα ακολουθήσουν οι Swans για τα επόμενα 7-8 χρόνια. Το πρώτο αργόσυρτο με ακουστική κιθάρα και τον Gira να απαγγέλλει για την αληθινή αγάπη  “I will kiss the ground / Where he left a taste / of his strength of mind / Take me down / Take me down now / Into the cold dead earth / Take me down there / In your hands again / Take me down / With real love” και το δεύτερο το οποίο κλείνει και το album να είναι ένα από τα καλύτερα κομμάτια που έγραψαν ποτέ. “We are special / We are perfect/ We were born in the sight of god / Our suffering bodies will suffer no more / We are children / Children of God”

Highlight: Children Of God

 

 

Το 1987 κυκλοφορούν και το “Feel Good Now” διπλό live album που αποτυπώνει την live εκδοχή του “Children Of God” ενώ παράλληλα ο Gira δουλεύει με την Jarboe και κυκλοφορούν υλικό κάτω από το side-project Skin ή World Of Skin. Κυκλοφορούν δύο albums το “Blood, Women, Roses” (1987) όπου τραγουδά αποκλειστικά η Jarboe  και το “Shame, Humility, Revenge” (1988) με τον Gira στη φωνή, όπου συμμετέχουν και οι Norman Westberg και Harry Crosby κάνοντας το ουσιαστικά άλλη μια Swans κυκλοφορία .

Ηχητικά το υλικό είναι στη λογική του “Children Of God” και μάλιστα η συλλογή “World Of Skin” (1988) κυκλοφόρησε μαζί με το “Children Of God” στην επανακυκλοφορία του δεύτερου. Σαν Skin οι Gira/Jarboe διασκεύασαν το Cry Me A River αλλά και το I Wanna Be your God των Stooges κάτι που ίσως τους οδήγησε στο να διασκευάσουν και να κυκλοφορήσουν το “Love Will Tear Us Apart” των Joy Division σε single. Μια αναπάντεχη επιλογή που ωστόσο έφερε μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα στο σχήμα. Ο Gira χαρακτήρισε αργότερα αυτή την κυκλοφορία σαν λάθος.

The Burning World (1989)

 

Όπως και να έχει η αλλαγή που έχει συντελεστεί με αυτά και με αυτά είναι τεράστια. Το 1989 βρίσκει την μπάντα να κυκλοφορεί τον 6ο της δίσκο, ο οποίος απέχει παρασάγγας από οτιδήποτε είχε μέχρι τότε κυκλοφορήσει με το όνομα Swans στην ούγια. Η ένταξη τους σε πολυεθνική εταιρεία έχει σαν αποτέλεσμα ίσως το πιο αδύναμο album τους. Οι 5000 πωλήσεις που έκανε είναι αρνητικό ρεκόρ για την εταιρεία και δεν είναι περίεργο που οι Swans δεν κυκλοφόρησαν άλλο album σε πολυεθνική. Το “The Burning World” είναι ότι πιο μελωδικό και όμορφο (άουτς!) έχουν κυκλοφορήσει. Με ένα σωρό πρόσθετα όργανα, όπως βιόλα, βιολί, βιμπράφωνο, τσέλο μέχρι και τάμπλα και με πλούσιες ενορχηστρώσεις να ντύνουν τις θλιμμένες ιστορίες του Gira.

Το album δεν είναι αυτό που λέμε κακό απλά ίσως το ότι βρίσκεται ανάμεσα σε δυο από τα καλύτερα albums των Swans να το φέρνει σε μειονεκτική θέση. Η διασκευή τους στο I Can’t Find My Way Home του Steve Winwood ποτέ δεν με ενθουσίασε, όπως και τα (She’s A) Universal Emptyness και Saved που μάλλον ήταν πολύ φωτεινά και pop (άουτς και πάλι!) για τα γούστα μου. Από την άλλη το Mona Lisa, Mother Earth, το Let It Come Down, το folk See No More και το θλιμμένο God Damn The Sun «σώζουν» για τα καλά το album.

Ίσως να μπορούμε να θεωρήσουμε το “The Burning World” ένα απαραίτητο μεταβατικό βήμα για το επόμενο album…

Highlight: Let It Come Down

 

Body To Body, Job To Job (1991)

 

Οι Swans μπορεί εν έτη 1991 να ηχογραφούν τα πιο «προσιτά» album της πορείας τους αλλά την ίδια χρονιά βρίσκονται να κυκλοφορούν μια συλλογή με ακυκλοφόρητο υλικό από την πιο βάναυση περίοδο τους. Το “Body To Body, Job To Job” περιλαμβάνει πρώιμες εναλλακτικές εκδοχές κομματιών, demo αλλά και live ηχογραφήσεις της περιόδου 82-85. Το προ-Jarboe υλικό, ακατέργαστο και lo-fi καθώς είναι ακούγεται πιο ωμό και τρομακτικό ακόμα και από τα Filth και Cop. Η κυκλοφορία του “The Burning World” καθώς και το νέο κοινό που έφερε αυτό το άνοιγμα αποτέλεσε ευκαιρία για τον Gira, ο οποίος ίδρυσε το δικό του label, με όνομα Young God, ξοδεύοντας τα επόμενα 3 χρόνια επανακυκλοφορώντας το παλιότερο υλικό των Swans.

To Your Game δεν είναι άλλο από την πρώιμη εκδοχή του Your Property ενώ το Mother, My Body Disgusts Me η αντίστοιχη του Greed. Η κραυγή του Gira στο We’ll Hang For That με το θορυβώδες background μου θυμίζει έντονα τo Shaking Hell των Sonic Youth ενώ το χαοτικό δεκάλεπτο Thug κλείνει την συλλογή όπως της αρμόζει. Συλλογή-δωράκι για τους fan της πρώτης περιόδου και μια βαριά δοκιμασία των νέων fan που προσέλκυσε το νεότερο υλικό…

Highlight: Your Game

White Light From the Mouth Of Eternity (1991)

 

Τον Ιούνιο του 1991 οι Swans κυκλοφορούν το magnus opus τους. Το “White Light from the Mouth of Infinity” είναι ένα πραγματικά απίστευτο album. Μετά το πιο προσιτό και μάλλον πιο αδύναμο album της καριέρας τους, επιστρέφουν με έναν θρίαμβο.

Κάποιες από τις πιο σκοτεινές σκέψεις που ηχογραφήθηκαν ποτέ βρίσκονται εδώ και απαρτίζουν τις λέξεις της ζοφερής ποίησης του Michael Gira. Η φωνή του στεντόρεια, ακούγεται πιο «μεγάλη» από ποτέ. Ένας «μικρός θεός», εξόριστος και απόκοσμος ηγείται και καθοδηγεί τα τραγούδια που μιλούν για την αυτό-απέχθεια και την απόγνωση μ’ έναν μοιρολατρικό και «λατρευτικό» όμως τρόπο. “I’ll drown here trying / to get up for some air / But each time I think I breathe / I’m laid on with a double share / of the punishing burden of failure” (Failure).

Ένα μωρό που δεν ξέρεις αν κλαίει ή αν γελάει ανοίγει το album πριν σκάσει με όλη του την δύναμη το Better Than You. Τι ξεκίνημα! Μουσικά το album συνεχίζει από εκεί που πήγε το “The Burning World” αλλά βελτιωμένα στο μέγιστο. Neofolk προσέγγιση, πλούσιες ενορχηστρώσεις και πάλι, έντονο μελωδικό στοιχείο με τις κιθάρες να κυριαρχούν. Πολύ καλή δουλειά της Jarboe στα χορωδιακά και ορχηστρικά arrangments και τα πλήκτρα να γεμίζουν, δυναμικό rhythm section και ποικιλία πρόσθετων οργάνων όπως βιολί, μαντολίνο αλλά και banjo, μπαγλαμά και μπουζούκι (από τον Nicky Skopelitis).

Η εναλλαγή των δυναμικών, το άπλωμα του ήχου με έναν πιο ambient τρόπο, το πιο σύνθετο ρυθμικό και τα κιθαριστικά κρεσέντο που αργότερα θα γίνουν μανιέρα κυρίως από τα post-rock σχήματα του δεύτερου κύματος του είδους, βρίσκουν πλήρη εφαρμογή στο “White Light…” κάνα 5αρι χρόνια πριν τους Godspeed You Black Emperor.

Η ειδοποιός διαφορά ωστόσο βρίσκεται στις ίδιες τις συνθέσεις. Τα τραγούδια του “White Light…” είναι αδιανόητα. Το You Know Nothing με τα χορικά μέρη να πλημυρίζουν τον ακροατή, το κλασικό πια Love Will Save You, το Song For the Sun, την αδιανόητη συντριβή που λέγεται Failure, ή το «θαύμα» του  Miracle Of Love και την ματαιότητα του Why Are We Alive… “Now I’m not a man and I don’t feel love / And I don’t see anything coming down from above / But this world spins slowly and I see a light / Rising up from behind the horizon up into the clear black sky / But I don’t see you in my line of sight / In fact, I can’t remember why we are alive”

Το album παρόλη την σχεδόν 70λεπτή του διάρκεια δεν χάνει πουθενά. Είναι μια καταθλιπτική δίνη που σε ρουφάει αλλά παραδόξως δεν σε καταπίνει, αφήνοντας σε μετέωρο ανάμεσα στην ματαιότητα και την κάθαρση…

Highlight: Miracle Of Love

Love Of Life (1992)

 

Το “Love Of Life” έρχεται μόλις ένα χρόνο αργότερα για να επαναλάβει την συνταγή του “White Light…”. Το album είναι η χαρά του fan. Εκεί που το αγαπημένο σου album τελειώνει σου δίνουν και άλλο. Η αλήθεια βέβαια είναι πως το “Love Of Life” είναι πάρα πολύ καλό αλλά βρίσκεται κάτω από την θεόρατη σκιά του “White Light…”.

Οι Swans συνεχίζουν στον μελωδικό δρόμο που ακολούθησαν λίγο πριν το κλείσιμο των 80s. Η Jarboe αναβαθμίζεται σε σχέση με το προηγούμενο καθώς αναλαμβάνει περισσότερα lead φωνητικά, τραγουδώντας μάλιστα κάποια από τα καλύτερα του album. Βασική αλλαγή είναι και η απουσία του Norman Westberg στις κιθάρες που σταματάει τη σταθερή παρουσία του απ’ το 1983.

 

Το ομώνυμο κομμάτι σκάει στην αρχή του album φουριόζικο και γεμάτο δύναμη. “And love is sometimes violent / And violence has no constraint / And I can see inside you / Yes I can feel what you think / And with this knife of silver / I will release your soul / And throw it out into the ocean”. Ναι, στο στιχουργικό κομμάτι τα πράγμα ίσως και να γίνονται ακόμα πιο ζοφερά και απεγνωσμένα.

Το The Golden Boy That Was Swallowed By The Sea ρίχνει αρκετά το τέμπο αλλά είναι καταπληκτικό επίσης, δίνοντας ένα φοβερό ξεκίνημα. Το Her παρακάτω είναι μάλλον απ’ τα καλύτερα τους τραγούδια. Ξεκινά με την ακουστική folk-ίζουσα κιθάρα και τον Gira να απαγγέλλει. Χτίζει σιγά σιγά με πλήκτρα και καμπάνες και κοντά στο δεύτερο λεπτό σκάει με όλη του τη δύναμη κατατονικά με ένα μπάσο που κυριαρχεί ενώ γύρω του πλήκτρα και κιθάρες γρυλίζουν σαν κυνηγημένη αγέλη. Σταματούν απότομα, επιστρέφοντας στο πρώτο μέρος. “I’ll walk with you / Through space and time / And when sleep is near / I will fold you in / I’ll disappear with you / In clear blue flames / And when our time arrives / We will slide through space”. Ένα ερωτικό γράμμα σε «αυτήν».

Highlight: Love Of Light

The Great Annihilator (1995)

 

Τον Οκτώβρη του ’94 κυκλοφορούν το “Celebrity Lifestyle”, single-προπομπό του album. Το Celebrity Lifestyle είναι απίστευτο! Σε πιάνει από το λαιμό με τη μια! Πιο minimal από τις πλούσιες ενορχηστρώσεις των προηγούμενων 90s album, ευθύ και με έντονη επιρροή από τους Sonic Youth, λασπωμένο μπάσο και noise rock κιθάρες. “The secret sign of a charmed existence / Is the shiny liquid on her lips / And the ecstasy that comes with her image / Grows from the power that the money gives / And she’s got a celebrity lifestyle / And she’s just floating in space / Yeah she’s got a celebrity lifestyle / And all her children want a suck and a taste of oh her”. Στη δεύτερη πλευρά του single υπήρχε το Mother / Father με την Jarboe να ακούγεται να γίνεται μια Lydia Lunch στο δικό τους Death Valley ’69…Το album προμηνύεται εκκωφαντικό!

Και είναι! Τους πήρε σχεδόν 3 χρόνια για να επιστρέψουν αλλά επέστρεψαν για να μεγαλουργήσουν. Το “The Great Annihilator” κυκλοφόρησε τον Γενάρη του 1995 και είναι μια έκρηξη. Αφήνουν πιο πίσω τις folk αναφορές και ανεβάζουν τέμπο και εντάσεις. Διάολε, είμαστε στα μισά των 90s, το grunge πέθανε με τον θάνατο του Cobain. Ζήτω το grunge! Το MTV παίζει όλη μέρα alternative ήχους. Tο alternative rock βασιλεύει. Όλα είναι πιο δυνατά και ζαλιστικά.

Ο Gira δεν μένει πίσω. Οι Swans είναι πιο κοντά από ποτέ στον εναλλακτικό rock ήχο, χωρίς φυσικά να αφήνουν τον σκοτεινό, πεσιμιστικό και μάταιο κόσμο τους. Με τον πιο «κοφτερό» ήχο να επιστρέφει στις κιθάρες, πιο post-punk ρυθμικά μέρη και βρώμικα μπάσα..

Το δίλεπτο εισαγωγικό, In που ανοίγει το album ακούγεται σαν συνδετικός κρίκος με το “Love Of Life”. Στο τέλος του ένα μωρό (πάλι) γελάει και μας αφήνει στον σχεδόν industrial στρόβιλο του I Am the Sun με τον τεράστιο Michael Gira να ακούγεται σαν θεός-τιμωρός να κρέμεται πάνω από όλους σκορπίζοντας φως και θάνατο. “And I am the sun / I rise above the world / And when the light goes out / I kill another child / And I am insane / I crawl into your mouth / I grow like a flower / I grow a suicide / Yeah I am the light / I love everyone”

Το She Lives! ρίχνει τους τόνους και σε βυθίζει στη μαύρη τρύπα της ψυχής του Gira. Μια από τις πιο συγκλονιστικές ερμηνείες του. Λέξεις που σιγοκαίνε στα σωθικά του και βγαίνουν σαν πύρινες γλώσσες μέσα από το λαρύγγι του. Ανατριχιαστικό. Ακολουθούν  τα Celebrity Lifestyle και Mother / Father για να έρθει το Blood Promise να «σκοτώσει» αργά κάθε ελπίδα για φως.

Ο πρώιμος post-metal βόμβος του Mind/Body/Light/Sound επαναφέρει το tempo ενώ το πρωτόγονο τελετουργικό του My Buried Child με τα φωνητικά της Jarboe να θυμίζουν ηπειρώτικα πολυφωνικά, κλείνει το πρώτο μέρος του album.

Από εκεί και πέρα το “The Great Annihilator” ρίχνει κάπως την ένταση, όχι όμως ελαφρώνοντας το συναισθηματικό φορτίο. Τα Where Does a Body End?, το αδιανόητο Telepathy και φυσικά με το ομώνυμο -το δικό τους θορυβώδες Τomorrow Νever Κnows (Beatles)- ολοκληρώνουν άλλον ένα θρίαμβο. “But we can see forever.  / Before love and hate  / And we will fall right through the wall of the place where we were made  / Right into the open mouth of the great annihilator”.

Highlight: Celebrity Lifestyle

Soundtracks For the Blind (1996)

 

Γράφοντας αυτό το κείμενο-αναφορά σε ολόκληρη τη δισκογραφία των Swans πολλές φορές σκέφτηκα πως όσα και να γράψω για αυτούς είναι λίγα. Τώρα που πρέπει να γράψω για “Soundtracks For the Blind” πραγματικά διστάζω. Το “Soundtracks For the Blind” για κάποιον που δεν έχει έρθει σε επαφή με τον σκοτεινό κόσμο των Swans είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Ένα μεγαλοφυές έργο βγαλμένο μέσα απ τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης θλίψης και ματαιότητας μεταφρασμένο σε νότες και λέξεις. Το συναισθηματικό φορτίο του album είναι ασήκωτο. Αν μάλιστα ήταν μονό και χωρίς τις πολλές διαφορετικές ιδέες θα ήταν πραγματικά ένα εξαιρετικά δυσβάσταχτο άκουσμα.

Χωρισμένο στην Ασημένια και στην Χάλκινη πλευρά αποτελεί το κύκνειο άσμα τους (οι Swans ουσιαστικά διαλύθηκαν τότε και επαναδραστηριοποιήθηκαν από τον Michael Gira μόλις το 2010) που αποτελείται από σχεδόν 2,5 ώρες γεμάτο θόρυβο, ambient ατμόσφαιρες, μαγνητοφωνημένες συνομιλίες, ηχογραφημένα φωνητικά της Jarboe απ’ τα 80s, αφηγήσεις γραμμένες σε κασέτες, νανουρίσματα, live ηχογραφήσεις,  ήχους παιγμένους αντίστροφα ακόμα και σχεδόν techno ήχους και γενικά υλικό που ο Gira επεξεργάστηκε με εμμονή στη λεπτομέρεια για να φτιάξει αυτό το μεγαθήριο. Post-rock, ambient, drone, shoegaze ακόμα και post-metal μέσα από μια αποπνικτική και δυσοίωνη ατμόσφαιρα.

Πολλές φορές έχω πει / γράψει πως οι Swans με το “Soundtracks For the Blind” «πρόλαβαν» να παρουσιάσουν το post-rock που πολύ λίγο αργότερα έκανε πασίγνωστους τους Godspeed! You Black Emperor και τους Mogwai. Η μεγάλη διαφορά σε σχέση με αυτά τα σχήματα και μάλλον ο κυριότερος λόγος που οι περισσότεροι post-rockαδες δεν έβαλαν ποτέ τους Swans στη θέση που δικαιωματικά τους αξίζει είναι πως στους Swans δεν υπάρχει πουθενά φως! Δεν υπάρχει ελπίδα, κανένας λόγος να νιώσεις την παραμικρή ανάταση. Κανένας θεός να σε βοηθήσει. Η κλιμάκωση στις συνθέσεις δεν οδηγεί σε κιθαριστικά κρεσέντο που αφήνουν έστω μια αχτίδα οπτιμισμού αλλά σε ένα μαύρο στρόβιλο που ξεριζώνει και ρουφάει μέσα του κάθε χαρά.

Post-rock ή post-metal; Πως να χαρακτηρίσεις το εκπληκτικό The Sound ή τα δυο Yrp; Η drone παράνοια του Her Mouth is Filled with Honey που ακολουθεί, με τι αντίστοιχο της εποχής αυτής θα μπορούσε να συγκριθεί; Από την άλλη το Bloodsection χρωστάει πολλά στο “Loveless” των  My Bloody Valentine, Το Hypogirl αφήνεται σε μια κακιασμένη Jarboe ενώ στο I Was a Prisoner in Your Skull για παράδειγμα, αισθάνεσαι να χάνεται η μπάλα.

Το ανατριχιαστικό 16λεπτο έπος που λέγεται Helpless Child διεκδικεί και μάλλον κερδίζει τον τίτλο του καλύτερου Swans τραγουδιού. Η ακρόαση του εξουθενώνει. “And you were the mother / And I was the sleeping slave / Protect me from violence / Hold me in your cool lips / You’ll drug me with kindness / So I can pretend I exist / Now you be the only child / I’ll suck on your breast / You’ll feed me with gasoline / I’ll burn my name in your head”

Helpless Child, The Sound, Yrp, Minus Something, Empathy, All Lined Up, Final Sacrifice, Animus…Είναι απλά τίτλοι. Το album αυτό δεν μπορεί να συγκριθεί με κάποιο άλλο. Το album αυτό είναι φτιαγμένο για να σε πνίγει, να σε αγκαλιάζει γλυκά, να σου σκουπίσει τα δάκρυα ή να σου γεμίσει αίμα το στόμα. Χτυπάει στο θυμικό και σε χαράζει. Αυτό είναι το “Soundtracks For the Blind” και…ας μην δούμε ποτέ…

Highlight: Helpless Child

Die Tür Ist Zu EP (1996)

 

To “Die Tür Ist Zu” είναι ένα EP που διαρκεί ωστόσο σχεδόν μια ώρα και κυκλοφόρησε για λόγους προώθησης με στίχους στα Γερμανικά λίγο πριν την κυκλοφορία του “Soundtracks For the Blind”. Ο τίτλος μεταφράζεται «Η πόρτα είναι κλειστή» και μάλλον προμηνύει το τέλος (προσωρινό όπως ξέρουμε πλέον) των Swans. Σ’ αυτή την promo κυκλοφορία συναντάμε κάποια outtakes αλλά και δύο απ’ τα καλύτερα τραγούδια του “Soundtracks…” σε εναλλακτικές εκδοχές με το 22λεπτο (η μεγαλύτερη διάρκεια σε ότι είχαν κάνει οι Swans μέχρι τότε) Ligeti’s Breath/Hilflos Kind να αποτελεί την πιο κινηματογραφική (και γερμανόφωνη) εκδοχή του Helpless Child.

Highlight: Ligeti’s Breath/Hilflos Kind

 

Swans Are Dead (1998)

 

Το “Swans Are Dead” απ’ την άλλη κυκλοφόρησε το 1998 όταν πια όλα είχαν τελειώσει και αποτελεί την συγκλονιστική αποτύπωση της “Soundtracks For the Blind” εποχής σε live. Χωρίζεται στη Μαύρη πλευρά που περιλαμβάνει υλικό από την τελευταία τους περιοδεία το 1997 και την Άσπρη που έχει αντίστοιχο υλικό από αυτήν του 1995. Το τελευταίο έχει μάλλον τα καλύτερα τραγούδια του “Soundtracks…” όπως τα Sound, Final Sacrifice και Hepless Child αλλά το πρώτο είναι αυτό που είναι πραγματικά αδιανόητο περιλαμβάνοντας κομμάτια από διάφορες εποχές/ φάσεις των Swans. Το καταπληκτικό Feel Happiness που βρίσκεται μόνο σε live εκδοχή, το Not Alone που θα βρεθεί αργότερα σε ακουστική εκδοχή στους  Angels Of Light (το σχήμα που έφτιαξε ο Gira μετά την διάλυση των Swans), το σημαντικότερο τραγούδι της πρώτης περιόδου τους , το I Crawled, το I Am the Sun απ’ το “The Great Annihilator” και από το ίδιο album μια εντελώς αναπάντεχη και εκπληκτική 15λεπτη εκδοχή του Blood Promise. Για όσους το “Soundtracks For the Blind” είναι ο καλύτερος δίσκος που γράφτηκε ποτέ το “Swans Are Dead” ίσως να είναι το καλύτερο live album που κυκλοφόρησε ποτέ…

Highlight: Blood Promise

 

 

Η διάλυση των Swans το 1996 δεν θα μπορούσε να σταματήσει την ανάγκη του Gira να εκφραστεί μέσα από την μουσική. Ίσως πρέπει οι κακές σκέψεις να βγουν από μέσα του ίσως δεν ξέρω τι. Πάντως το σίγουρο είναι ότι δεν χρειάστηκε καν να σταματήσει και να απέχει για κάποιο διάστημα. Το 1998 ξεκινά λοιπόν τη νέα του εκδοχή, όχι σαν προσωπική δουλειά  με τίτλο το όνομα του όπως είχε κάνει παλιότερα, αλλά σαν ένα νέο σχήμα. Οι Angels of Light θα είναι το όχημα του για τα επόμενα 10 χρόνια.

 

Με νέους μουσικούς κυκλοφορεί το 1999 το “A New Mother”. Ο ήχος απέχει παρασάγγας από τους Swans. Ούτε οι post-rock πειραματισμοί της τελευταίας τους περιόδου είναι εδώ, ούτε το goth folk της bunny περιόδου (White Light…, Love Of Life), ούτε φυσικά οι 80’s θορυβώδεις ακροβασίες τους. Ο νέος ήχος έχει μια ξεκάθαρα folk προσέγγιση. Americana, όπως έχουμε πια να χαρακτηρίζουμε αυτόν τον ήχο. Ενορχηστρώσεις βασισμένες σε ακουστική κιθάρα, πλούσιες σε όργανα όπως πιάνο, organ, ακορντεόν, μελόντικα κτλ. Ακόμα και η φωνή του έχει αλλάξει, πλέον βρίσκεται στεγνή χωρίς βάθος, πιο γήινη και εύθραυστη.

Ο Gira θα κυκλοφορήσει τα “How I Loved You” (2001), “Everything Is Good Here / Please Come Home”(2003), “The Angels Of Light Sing ‘Other People” (2005), “We Are Him” (2007) ενώ το 2005 θα κυκλοφορήσει ένα split album με τους Akron Family ένα εξαιρετικό ψυχεδελικό folk/rock σχήμα. Όλες οι παραπάνω κυκλοφορίες είναι εξαιρετικές και η μια καλύτερη από την άλλη. Με κάθε τους επόμενο δισκογραφικό βήμα εμπλουτίζουν τον ήχο τους με blues αναφορές και ψυχεδελικούς ήχους. Φαίνεται πως το νέο όχημα του Gira θα αφήσει το φάντασμα των Swans πίσω… 

 

My Father Will Guide Me Up A Rope To The Sky (2010)

 

…Ωστόσο οι Swans είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο για το Gira. Ίσως ακόμα και για οικονομικούς λόγους, επέλεξε να τους επαναφέρει, κυκλοφορώντας μάλιστα ένα υλικό που μάλλον προοριζόταν  για τους Angels Of Light. Η απουσία της Jarboe ήταν φυσικά βέβαιη καθώς ο Gira φαίνεται να μην θέλει ούτε να την ξαναδεί αλλά και το αντίστροφο. Κάποιοι συνεργάτες του από τα χρόνια των Swans με πρώτο τον χρόνια συνοδοιπόρο του, Westberg και κάποιοι απ’ τους Angels Of Light θα αναλάβουν να σηκώσουν το θηρίο από τον ύπνο του. Και έτσι το “My Father Will Guide Me Up A Rope To The Sky” θα κυκλοφορήσει τον Σεπτέμβρη του 2010, 14 ολόκληρα χρόνια μετά το “Soundtracks For the Blind”.

Το άλμπουμ ξεκινά επιβλητικά. Καμπάνες ακούγονται να χτυπούν σαν κάποιο κάλεσμα. Τα τύμπανα μπαίνουν και απελαύνουν αργά, τραντάζοντας με κάθε χτύπημα το στομάχι, ενώ θόρυβος γεμίζει τον χώρο. Οι τόνοι χαμηλώνουν και ξεκινούν να χτίζουν και πάλι. Οι καμπάνες δεν σταματούν και ο Gira αρχίζει… “See that man ego  / inner man hollow  / soul of man fallow  / hollow man ego / see that man zero / zero man hallow / see that man hollow / hater man evil / see that man follow/ hater man evil/ hater man zero. / long may he live. / long may his children drift through the wind. / to think is a sin. to think is a sin. / long may his world never begin.”. Δέος.

Το επικό 10λεπτο No Words / No Thoughts δηλώνει το θριαμβευτικό του come back.

Στη συνέχεια στα Reeling the Liars In θα τοποθετήσει τους Angels of Light για τα καλά κάτω από την σκεπή των Swans. Ο Gira είναι οι Swans! Ξεκάθαρα. Στο Jim οι Swans εμφανίζουν μια νέα επιρροή που θα τους ακολουθεί στο νέο ξεκίνημα. Η σκοτεινή και παράξενη blues του Jim με το μπάσο να δεσπόζει και το αφηγηματικό crooning του Gira αλλά και τα πίσω φωνητικά απ’ την υπόλοιπη μπάντα φέρνουν ξεκάθαρα στους Bad Seeds του Nick Cave ενώ το κομμάτι κλείνει με μια εντελώς gospel αίσθηση.

Το album είναι καταπληκτικό, αν και μάλλον παραγνωρίστηκε, ίσως γιατί ελάχιστοι περίμεναν οι Swans να κάνουν τέτοια επιστροφή και ίσως γιατί το hype (που ορίζει τα πάντα πλέον…) δεν το πήρε χαμπάρι. Η αδιανόητη οργανωμένη επίθεση του My Birth με το groove να κοπανάει σαν σφυρί και τον Gira να ξαναγίνεται αυτός ο μικρός θεός φωνάζοντας θυμωμένα πάνω από ένα μανιασμένο σμήνος από πνευστά και κιθάρες…

Η μιασματική ποίηση του Gira γεμάτη από spiritual αναφορές είναι και πάλη παρούσα.  “I’ll kiss your red mouth, because I love you to death / I’ll swallow your sorrow/ ingest your tears/ I’ll steal your tomorrows / give me your flesh” . Στο You Fucking People Make Me Sick (ο γνωστός ανθρωπισμός του) που μοιάζει με νανούρισμα, με ένα κάπως παράφωνο τελείωμα, έχουμε λίγο ακόμα folk με την βοήθεια του Devendra Banhart αλλά και της κόρης του Michael Gira, ενώ στο Inside Madeline λίγους ακόμα Bad Seeds.

Το Eden Prison είναι το tour de force του album. Το μπάσο με τα drums σκάνε σαν μαστίγιο
και τα πίσω φωνητικά της μπάντας μοιάζουν με τα βογκητά των έγκλειστων στα ώχρα ψηλά τείχη της φυλακής της Εδέμ (sic). Ο Gira στεντόρειος πασχίζει να ελευθερωθεί και να ξεφύγει από αυτήν. Να ελευθερωθεί και να αρχίσει ξανά…   “I am free, I will begin again,/ I am free, I will begin again, / I am free of the chocking hold that began in Eden prison. / We are free! We are free! / But the ships they sail a sea of glistening, turning crimson, / They are carrying a cargo to unload at Eden Prison”

Highlight: Eden Prison

The Seer (2012)

 

Μπορεί το “My Father Will Guide Me Up a Rope to the Sky” για τους φανατικούς τους οπαδούς να ήταν δίσκος της χρονιάς παρόλο που ουσιαστικά το album αυτό, μάλλον ήταν υλικό του Michael Gira για τους Angels of Light, ωστόσο φάνηκε να παραγνωρίζεται σχετικά από τους υπόλοιπους. Έτσι μάλλον καθυστερημένα ο Gira φαίνεται να δικαιώνεται με το “The Seer” δύο χρόνια μετά. Οι μηχανισμοί του hype (Pitchfork & Co.) ξανακάλυψαν τους Swans και με διθυράμβους τους «ξαναπαρουσίασαν» στο ευρύ κοινό και το “the Seer” σχεδόν σαν το album της χρονιάς.

Παρόλα αυτά στο “The Seer” ο  Gira αποφάσισε να μας δώσει το φρικτό, εφιαλτικό, σκληρό, άκαρδο του πρόσωπο. Ένας σχεδόν 60 χρονος τύπος παραδίδει ένα κλειστοφοβικό, εξαντλητικό και χωρίς έλεος album. Αν και το συναίσθημα ήταν πανταχού παρόν στους Swans σ’ αυτό το album μάλλον εξοβελίζεται. Το συναίσθημα τελειώνει στο καταπληκτικό Lunacy, εναρκτήριο του album, την στιγμή που τελειώνει και η αθωότητα (“Your childhood is over”).

Η σχεδόν επιληπτική kraut ρυθμική ακροβασία του Mother Of the World με την ιδρωμένη ανάσα του Gira και τα ημίτρελλα φωνητικά για τεσσεράμισι λεπτά φτιάχνει ένα αγχώδες intro σκηνικό που λυτρώνεται με το ξέσπασμα στη μέση του κομματιού και ανακουφίσει με την ψυχεδελίζουσα folk  4λεπτη έξοδο του.

Το ομώνυμο κομμάτι φτάνει στα 32 λεπτά! Οι Swans εν έτη 2012 στήνουν μια τελετουργία, μια αρχέγονη διαδικασία εξύψωσης. Σαν σαμάνος ο Gira τραγουδά ακατάληπτους στίχους, «περιστρέφεται» γύρω από τον εαυτό του, καιόμενος για να συναντήσει θυμωμένος τον Θεό(;). Ο προφήτης και η I see it all αποστροφή του επαναλαμβάνεται άπειρες φορές πάνω από τύμπανα που μαστιγώνουν, μπάσο που ματώνει τα χέρια αυτού που το παίζει και κιθάρες που σκούζουν, καίνε και πονάνε.. To “The Seer” είναι ο θρίαμβος ενός ανθρώπου που μάλωσε με τον Θεό και τώρα του κρατάει κακία…Χωρίς Θεό λοιπόν…

Το διπλό αυτό album έχει συνολική διάρκεια τα 120 λεπτά. Τα κομμάτια απλώνονται σε διάρκεια όσο ποτέ πριν στα studio album τους. Η επανάληψη είναι η θεραπεία και η αρρώστια μαζί. H όψιμη τραγουδοποιία του Gira με τους Angels Of Light είναι σαφώς παρούσα. Παρόντες είναι και οι διάφοροι guests (Karren O, Low , Akron Family, ακόμα και η Jarboe…όσο guest μπορεί να είναι η Jarboe στους Swans).

Ωστόσο  αυτή τη φορά κάπου – κάπου αχνοφέγγει λίγο φως. Ακούς το δεύτερο μέρος του Piece of the Sky και αναρωτιέσαι αν ακούς Swans  ενώ στην κομματάρα που λέγεται Avatar ο συνήθως δυσοίωνος κόσμος των Swans δίνει τη θέση του σε ένα σχεδόν αισιόδοξο τόνο.

Το album κλείνει με τον θρίαμβο του The Apostate. Άλλα 23 λεπτά Swans απόλαυσης. Από την υπνωτική εισαγωγή, το θορυβώδες σφυροκόπημα μέχρι και το εντελώς Cave-ικό παραλήρημα του Gira.

Το “The Seer” είναι ένα μεγάλο album. Έχει τη στόφα του μεγάλου που σε γραπώνει απ’ την πρώτη νότα. Θα στοιχειώσει την σύνθεση των Swans στα επόμενα album αν και σίγουρα δεν θα μπορούσε  να επαναληφθεί…

Highlight: The Seer

To Be Kind (2014)

Το νέο line-up των Swans περιοδεύει ασταμάτητα. Στα live τους παίζουν σχεδόν αποκλειστικά νέο υλικό. Έτσι τα κομμάτια δοκιμάζονται και σχηματίζονται. Ο Gira κυκλοφορεί live albums μέσω της Young God για να χρηματοδοτήσει τα studio albums. Αυτό ωστόσο έχει σαν αποτέλεσμα να χάνεται μεγάλο μέρος της έκπληξης για τους fan πριν από κάθε κυκλοφορία. Έτσι το “We Rose From Your Bed With the Sun In Our Head” του 2012 εμπεριέχει σχεδόν ολόκληρο το “The Seer” αρκετούς μήνες πριν την επίσημη κυκλοφορία του ενώ αντίστοιχα το “Not Here / Not Now” του 2013 μεγάλο μέρος του “To Be Kind” που θα κυκλοφορήσει επίσημα τον Μάη του 2014.

Το νέο album θα συνεχίσει τον ήχο του “The Seer” αφαιρώντας ωστόσο την μεγάλη του φούρια. Δεν έχει τον επιθετικό οίστρο του προκατόχου του αλλά αφήνει τις συνθέσεις να γίνουν μια μυσταγωγία.

Το Bring the Sun / Toussaint L’Ouverture είναι αντίστοιχα το centerpiece του album καθώς φτάνει τα 34 λεπτά. Οι μεγάλες διάρκειες των live εκτελέσεων έχουν περάσει πλέον στα studio albums. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μπάντα που να ναι σαν τους Swans. Η μουσική τους έχει ξεφύγει καθώς πλέον είναι ένα σύνολο που μεταμορφώνεται πότε σε σφυρί που χτυπά το αμόνι, πότε μαστίγιο σε μια καταματωμένη πλάτη και πότε ένας ψυχεδελικός στρόβιλος που γυρνά και γυρνά και γυρνά και γυρνά…

Το “To Be Kind” έτυχε θερμής υποδοχής από κριτικούς και κοινό και οι Swans φαίνεται να γνωρίζουν μεγαλύτερη δόξα από ποτέ. Ωστόσο κάτι που είχε φανεί ήδη από το προηγούμενο album είναι πως ο σκοτεινός συναισθηματικός κόσμος που υπήρχε στα albums των Swans ή ακόμα και των Angels Of Light φαίνεται να μην χωράει στη νέα αυτή τους περίοδο. Χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου είναι η δύναμη. Είναι η χημεία μιας ομάδας μουσικών που με αδιαμφισβήτητο ηγέτη τον Gira οδηγεί την μουσική της να γίνει αυτό το θορυβώδες γαϊτανάκι. Τα τραγούδια έχουν πάει λίγο πίσω πλέον. Τα μεγαθήρια που εκπονεί ο Michael Gira μπορεί να προκύπτουν από αυτόν και την κιθάρα του αλλά η μεταμόρφωση τους τα αποδημεί, τα εξαϋλώνει και απλά τα κάνει τέρατα. Αυτό το ξέρει ο Gira και όπως θα φανεί αργότερα θα το αλλάξει.

Για την ώρα στο  “To Be Kind” κάθε κομμάτι είναι ένα movement παρά ένα τραγούδι. Απ’ την σκοτεινή τρύπα που λέγεται Some Things To Do, στο μεθυστικό ηδονιστικό groove του She Loves Us, στο ρυθμικό εξαγνισμό του Screen Shot, τον ψυχεδελικό θρίαμβο του Nathalie Neil και στο ομώνυμο που κλείνει το album και θυμίζει έστω και για λίγο το “Soundtracks…”, όλα μα, όλα εξυπηρετούν τον σκοπό. 

Οι Swans είναι το σημαντικότερο rock σχήμα στο πλανήτη αυτή τη στιγμή; Rock; Δύσκολη απάντηση αλλά το θέμα είναι πως λάθος είναι η ερώτηση. Οι Swans είναι οι Swans και αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να συγκριθούν με κάτι…

Highlight: Nathalie Neil

 

The Glowing Man (2016)

Για το “The Glowing Man” οι Swans ακολούθησαν την ίδια τακτική. Το “The Gate” που προηγήθηκε μέσα στο 2015 ήταν ένα live album που περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του επόμενου album. Σίγουρα η καλλιτεχνική ελευθερία του Gira ώστε να μπορεί να χρηματοδοτεί μόνος του τη μουσική του μακριά από εταιρείες, managers κτλ έχει κόστος. Για άλλη μια φορά το νέο album δεν μας εκπλήσσει και αυτό είναι ξεκάθαρο πως αφαιρεί μέρος της μαγείας του.

Το album είναι και πάλι τεράστιο. 120 λεπτά μουσικής. Συνθέσεις που φτάνουν τα 29 λεπτά με εμμονή στη λεπτομέρεια. O Gira εποπτεύει κάθε στιγμή. Πιστεύω ότι δεν αφήνει ούτε δευτερόλεπτο να πάει χαμένο παρόλο που ότι κάνουν ακούγεται σαν ένα τεράστιο jam-άρισμα. Δεν αφήνει στην τύχη ούτε ένα σύρσιμο της χορδής, ούτε ένα χάδι της μπαγκέτας στο crash. Τα Cloud of Forgetting και Cloud Of Unknowing μαζί φτάνουν τα 38 λεπτά. Ξεκινούν το album νωχελικά για να το οδηγήσουν και πάλι στους θορυβώδεις εκκωφαντικούς εκτροχιασμούς. Ακούς το The World Looks Red / The World Looks Black και αναρωτιέσαι τι είναι τελικά προοδευτική μουσική;

Το When Will I Return? Είναι η πανέμορφη στιγμή που η σημερινή folk πλευρά των Swans επιστρέφει έστω για λίγο στο Love Of Life με τα φωνητικά της γυναίκας του Gira να τραγουδάει για έναν βιασμό / κακοποίηση και την εκδίκηση που θα πάρει… Τα Frankie M και The Glowing Man είναι σαφέστατα τα κομμάτια που έχουν την μερίδα του λέοντος στο album καθώς είναι τα κομμάτια με την μεγαλύτερη ένταση αλλά και χρονικά καθώς «κλειδώνουν» στα 21 και 29 λεπτά αντίστοιχα. Δυο εκπληκτικές επιθέσεις έντασης και θορύβου που θα μπορούσαν να χουν ξεπηδήσει απ’ το “The Seer”. Δύο στρόβιλοι ενέργειας που «φουσκώνουν», ηρεμούν και «πλημμυρίζουν» κατά το πως θέλει η μπάντα.

Noise Rock, Folk, Avant Folk, Post-Rock, Jazz Rock, Prog Rock; Τι διάολο παίζουν αλήθεια οι Swans σήμερα; Μετά από 35 χρόνια δισκογραφικής πορείας; Μετά από τόσα εκπληκτικά albums;

Το “The Glowing Man” θα είναι το τελευταίο album με την παρούσα σύνθεση της μπάντας. O Gira καταλαβαίνει πότε κλείνει ο κύκλος και είναι αυτός που ορίζει τι θα ακολουθήσει. Οι Swans είναι αυτός. Αυτός ξέρει. Ίσως και να επαναλαμβάνονται. Πολλές φορές σκέφτηκα πως η φόρμα του “The Seer” δεν μπορεί να τους κυνηγάει διαρκώς. Ύστερα άκουσα ξανά το album…

Ποια μπάντα μπορεί να βγάλει ένα τέτοιο album στις μέρες μας; Ποια είναι η μεγάλη πειραματική μπάντα του σήμερα που θα βγάλει ένα album σαν το “The Glowing Man”; Ποια μεγάλη μπάντα του σήμερα είναι αυτή που περιμένουμε όλοι να βγάλει ένα album που θα μας κόψει την ανάσα; Ανάμεσα σε χιλιάδες κυκλοφορίες, σε χιλιάδες labels, σε χιλιάδες ιστοσελίδες;

Το μεγαλείο των Swans βρίσκεται σε κάθε δευτερόλεπτο της μουσικής τους. Το ακούς και ξέρεις ότι αν μοιάζει με κάτι αυτό είναι μόνο οι ίδιοι οι Swans.

Highlight: Frankie M

 

 

Οι Swans είναι η μεγαλύτερη μπάντα που υπήρξε ποτέ.

Επιμέλεια: Βασίλης Μπέκας